Witaminy a organizm
Witaminy to proste związki organiczne, których źródłem są rośliny i niektóre bakterie. Ie są one trawione lecz bezpośrednio wchłaniane przez ściany jelita. Witaminy nie mogą być niczym zastąpione gdyż organizm nie jest w stanie żadnej z nich wyprodukować, są to tak zwane związki egzogenne dostarczane z zewnątrz. Istnieją jednak pewne związki zwane prowitaminami, które organizm może przekształcić pod wpływem odpowiednich enzymów, na przykład witamina A, której prowitaminą jest karoten czy też witamina D, która powstaje ze znajdującego się w skórze cholesterolu pod wpływem promieni UV. Witaminy podobnie jak enzymy nie stanowią źródła energii i nie są materiałem budulcowym lecz warunkują one prawidłowy przebieg procesów życiowych. Witaminy możemy podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich to te które rozpuszczają się w wodzie, witaminy z grupy B,C,PP. Druga to rozpuszczalne w tłuszczach i są to witaminy A,D,E,K. Niektórzy zażywają witaminy w celu uniknięcia skutków niedoboru- awitaminozy. Należy pamiętać że nadmiar- hiperwitaminoza też jest bardzo szkodliwy dla ludzkiego organizmu. Oto przedstawienie działania najważniejszych witamin oraz skutków ich niedoboru i nadmiaru:Witamina A współtworzy rodopsynę, która utrzymuje pobudliwość komórek zmysłowych siatkówki oka. Jej niedobór prowadzi do kurzej ślepoty i zanikania nabłonków. Doprowadza również do złuszczania się skóry. Nadmiar witaminy A jest szkodliwy, sprawia że skóra zmienia zabarwienie i wypadają włosy.
Witamina D jest niezbędna do prawidłowego wzrostu kośćca. Niedobór u dzieci prowadzi do krzywicy.
Witamina E hamuje utlenianie lipidów ustrojowych i witaminy A. Brak jej wpływa na osłabienie mięśni i obniżenie płodności.
Witamina K potrzebna do prawidłowego krzepnięcia krwi, przeważnie zapotrzebowanie organizmu pokrywane jest przez produkcje bakterii tworzących tak zwaną florę bakteryjną niedobór prowadzi do wydłużenia czasu krzepnięcia krwi i zwiększa ryzyko krwotoków.
Witamina C jest potrzebna do syntezy kolagenu, tworzenia istoty podstawowej kości i zębów. Bierze udział także we wzmacnianiu procesów odpornościowych. Niedobór tej witaminy wywołuje szkorbut oraz obniża naturalną odporność organizmu.
Witamina B1 jest elementem utleniającym węglowodany oraz aminokwasy. Niedobór prowadzi do choroby beri-beri
Witamina B2 wchodzi w skład Koenzymu FAD, który jest enzymem utleniającym związki organiczne w komórkach. Niedobór prowadzi do zapaleń skór i pękania kącików ust. Gdy niedobór jest bardzo duży osłabia się również sprawność umysłowa.
Witamina B6 jej pochodna jest koenzymem enzymów przetwarzających aminokwasy. Niedobór należy do rzadkości i prowadzi do nadmiernej pobudliwości i zapaleń skóry
Witamina B11 współtworzy niebiałkowy składnik enzymów potrzebnych w biosyntezie nukleotydów wchodzących w skład DNA. Niedobór prowadzi do anemii, jest bardzo niebezpieczny w przypadku kobiet ciężarnych gdyż może doprowadzić do wad cewy nerwowej płodu
Witamina B12 współtworzy niebiałkowy składnik enzymów przetwarzających zasady azotowe. Niedobór prowadzi do zahamowania produkcji czerwonych krwinek a co za tym idzie do anemii złośliwej.
Witamina PP jest elementem ważnych koenzymów: NAD+ i NADP+ które współtworzą niektóre enzymy przeprowadzające reakcje utleniania lub redukcji w komórkach. Niedobór jest bardzo rzadko spotykany i może doprowadzić co najwyżej do uczucia zmęczenia.